Tắc ruột là gì?

Tắc ruột là quá trình di chuyển của các chất trong lòng ruột bị ngưng trệ, đây là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp, chiếm tỷ lệ 9 - 19% cấp cứu bụng và 0,8 - 1,2% các bệnh ngoại khoa. Tắc ruột gặp ở mọi lứa tuổi, ở cả hai giới, nhưng mỗi lứa tuổi có những nguyên nhân hay gặp khác nhau. Frederik Treves là người đầu tiên chia tắc ruột làm hai loại: tắc ruột cơ năng và tắc ruột cơ học.

Hình ảnh minh họa.

Nếu không điều trị, các phần bị tắc của ruột có thể bị hoại tử, và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu điều trị kịp thời, tắc ruột thường có thể được chữa thành công.

Các dấu hiệu và triệu chứng tắc ruột bao gồm:

• Đau bụng
• Nôn
• Táo bón nặng
• Chướng bụng
• Dấu hiệu sinh tồn không ổn định
• Toan máu như trong thiếu máu cục bộ ruột

Hình ảnh minh họa các triệu chứng.

Nguyên nhân gây ra bệnh tắc ruột 

Các nguyên nhân gây tắc ruột ở người lớn thường gặp nhất là:

• Sự dính ruột - các dải mô sợi trong khoang bụng có thể hình thành sau khi phẫu thuật bụng hoặc chậu hông
• Ung thư đại tràng

Ở trẻ em, nguyên nhân thường gặp nhất gây tắc ruột là lồng ruột.

Các nguyên nhân khác gây tắc ruột bao gồm:

• Thoát vị - một phần ruột lòi vào trong phần khác của cơ thể
• Bệnh viêm ruột như bênh Crohn
• Viêm túi thừa - tình trạng các túi nhỏ nhô ra (túi thừa) trong đường tiêu hóa bị viêm hoặc nhiễm bệnh
• Xoắn đại tràng (xoắn ruột)
• Phân bị nêm chặt

Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán cũng như quyết định lựa chọn và thời điểm điều trị. Mục đích chính của chẩn đoán hình ảnh trong các trường hợp nghi ngờ:

• Phân biệt tắc nghẽn cơ học với liệt ruột hoặc táo bón
• Khoanh vùng vị trí tắc nghẽn
• Đánh giá biến chứng
• Đánh giá khả năng tồn tại của các đoạn ruột liên quan.

X quang thường quy ngày đang ngày càng được thay thế CT để đánh giá.

Hình ảnh chụp ảnh X quang thường quy.

Chụp cắt lớp vi tính có giá trị hơn trong xác định nguyên nhân của tắc ruột.

Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính.

Tắc ruột được điều trị phẫu thuật kết hợp với hồi sức ngoại khoa trước trong và sau mổ nằm điều chỉnh các rối loạn toàn thân do tắc ruột gây nên (rối loạn nước điện giải) và loại trừ nguyên nhân gây tắc, phục hồi lưu thông ruột.

Khoa Chẩn đoán hình ảnh - BVSN Nghệ An