Viêm phổi hít - Những điều bạn cần biết

Viêm phổi hít phải dầu và hương liệu là gì?

Viêm phổi là hiện tượng nhiễm khuẩn của nhu mô phổi bao gồm viêm phế nang, ống và túi phế nang, tiểu phế quản tận cùng hoặc viêm tổ chức kẽ của phổi. Có nhiều thể viêm phổi khác nhau, trong đó có viêm phổi do hít, sặc phải dầu và hương liệu. 

Viêm phổi hít phải dầu và hương liệu là tình trạng viêm nhiễm hóa học do bệnh nhân hít vào thanh quản và đường hô hấp dưới các chất như dầu diesel, dầu hoả, dầu mazut, dầu thắp hương, … gây nên các tổn thương ở phổi. Các tổn thương này phụ thuộc vào số lượng và đáp ứng của bệnh nhân đối với chất hít và số lần bệnh nhân bị sặc.

Xăng dầu thuộc nhóm hóa chất bay hơi, có đặc tính sức căng bề mặt thấp nên dễ lan rộng kích thích niêm mạc gây các triệu chứng ho sặc sụa, nôn, ngạt thở ngay khi uống vào. Độ nhớt thấp và độ bay hơi cao cho xăng dầu khả năng dễ dàng hít vào phổi, nhanh chóng đến tận các phế quản nhỏ và phế nang gây viêm phổi. Biểu hiện thở nhanh, co lõm ngực, khò khè. Nếu lượng xăng dầu vào phổi nhiều, sẽ có sự phá hủy biểu mô hô hấp, vách phế nang và mao mạch phổi, gây tổn thương chất surfactant lót trong phế nang và các tiểu phế quản tận gây suy hô hấp nặng, thiếu oxy trầm trọng có thể dẫn đến tử vong.

Lượng xăng dầu nuốt vào cũng gây tác dụng tại chỗ, làm đau bụng, tức ngực, buồn nôn. Nếu được hấp thu từ phổi và ruột vào máu lên não, xăng dầu sẽ tác động trực tiếp trên các tế bào não gây các triệu chứng lừ đừ, kích thích, co giật, hôn mê.

Trẻ nhỏ hay uống nhầm

Tỷ lệ trẻ 1 - 3 tuổi uống nhầm là cao nhất. Ở tuổi này trẻ thường hiếu động, đã đi lại, có thể trèo lên ghế, với lên kệ cao, mở ngăn kéo bàn, tủ, mở nắp chai lọ và cho vào miệng mọi thứ lấy được. Khi khát, trẻ có thể uống xăng dầu nếu chúng được đựng trong chai nước suối, nước ngọt, bình đựng nước đặc biệt do xăng dầu hiện nay có màu sắc vàng, đỏ hấp dẫn. Tai nạn xảy ra khi cha, mẹ hoặc người trông trẻ sơ ý không theo dõi sát lúc trẻ đang chơi trong nhà.

Khi trẻ uống nhầm xăng dầu không được móc họng gây nôn

Thực tế khi tai nạn xảy ra, người nhà hay xử trí đầu tiên là móc họng gây nôn nhằm loại bỏ độc chất ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, nôn ra trong trường hợp trẻ đã uống nhầm xăng, dầu sẽ làm hơi xăng dầu xâm nhập nhiều hơn vào đường hô hấp, chưa kể đến những tai biến có thể xảy ra như sặc chất nôn vào đường thở. Tốt nhất trong trường hợp này là nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được xử lý thích hợp.

Hình ảnh X-quang ngực thẳng thường gặp của Bệnh nhân viêm phổi hít phải dầu thắp hương

Tổn thương trên phim X-quang phổi thường thấy ở vùng đáy và rốn phổi nhiều hơn các vị trí khác. Tổn thương phổi hít do hóa chất: hình ảnh thâm nhiễm chủ yếu ở phế nang, có thể ở một hoặc cả hai thùy dưới, hoặc tổn thương lan tỏa do phù phổi. Các tổn thương thâm nhiễm, ứ khí phế nang, xẹp phổi, tràn khí màng phổi hồi phục rất chậm sau khi các triệu chứng đã thuyên giảm.

Hình ảnh Cắt lớp vi tính lồng ngực của Bệnh nhân Viêm phổi hít phải dầu thắp hương

Mặc dù là một bệnh hiếm gặp, nhưng hầu hết các ca có di chứng trên hệ hô hấp thường kéo dài, có thể gây biến chứng xẹp phổi, áp-xe phổi.

Các biện pháp phòng ngừa:

Lưu ý các bậc phụ huynh ý thức bảo vệ trẻ khỏi tai nạn ngộ độc Hydrocarbon nói chung và xăng dầu nói riêng bằng cách:

• Tránh để các bình chứa xăng, dầu hay các chất Hydrocarbon khác trong tầm tay trẻ.

• Đựng xăng, dầu hay các chất Hydrocarbon khác trong bình chứa riêng, không đựng trong các chai giống bình đựng nước uống hàng ngày.

• Sơ cứu đúng khi trẻ uống nhầm Hydrocarbon.

• Đưa trẻ đến trung tâm y tế gần nhất để được sơ cứu, cấp cứu kịp thời.