Viêm Phổi do Adenovirus

Adenovirus là virus cấp tính  có sức đề kháng cao, dễ lây truyền thành dịch. Bệnh cảnh lâm sàng đa dạng, có thể giống nhiễm vi khuẩn. Bệnh thường gây viêm phổi nặng ở trẻ nhỏ, thậm chí dẫn tới tử vong. Hơn thế nữa, Adenovirus có thể để lại di chứng lâu dài tại phổi. Thời gian gần đây, khoa Hô hấp, Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An ghi nhận nhiều ca bệnh viêm phổi do Adenovirus có bệnh cảnh phức tạp và nặng nề.

Adenovirus phát hiện lần đầu năm 1953 trên mô bạch huyết, thuộc họ Adenoviridae. Nhóm gây bệnh ở người phân lập được gần 60 type. Người ta nhận thấy, không có miễn dịch chéo giữa các type, vì vậy trẻ có thể nhiễm virus Adeno nhiều lần. 100% người lớn có kháng thể đặc hiệu với nhiều type Adeno, còn trẻ em em dưới 6 tháng được nhận kháng thể từ mẹ qua rau thai, vì vậy lứa tuổi hay gặp nhất là trẻ dưới 6 tuổi, càng nhỏ tuổi, lâm sàng thường càng nặng. Hiện nay vaccin phòng Adenovirus đang trong quá trình nghiên cứu

Đường lây truyền

• Adenovirus lây qua đường hô hấp chủ yếu qua 3 cơ chế chính:
  • Ø Giọt bắn: ho, nói chuyện
  • Ø Khí dung: các phương pháp hỗ trợ tạo hạt nhỏ bay xa
  • Ø Tiếp xúc: qua tay, hôn, dụng cụ...
  • Qua niêm mạc: niêm mạc mắt
    • Ø Tiếp xúc nguồn nước
    • Ø Khám mắt
    • Qua phân, dịch tiết khác

Triệu chứng lâm sàng của viêm phổi nhiễm Adenovirus:

• Thường ủ bệnh trong 5-12 ngày, bắt đầu lây vào cuối thời kỳ ủ bệnh
• Sốt cao, thường kéo dài > 5 ngày (TB 10 ngày)
• Tình trạng nhiễm trùng – nhiễm độc
• Triệu chứng hô hấp tùy vào tổn thương phổi
• Triệu chứng ngoài phổi: viêm kết mạc, tiêu chảy, gan lách to, viêm cơ tim, co giật

Trong đó triệu chứng hô hấp:

• Ø Biểu hiện không đặc hiệu cho Adenovirus
• Ø Diễn biến cấp tính, nằm viện kéo dài (20 ngày)
• Ø Thường nặng: gần 30% phải hỗ trợ hô hấp
• Ø Khò khè dai dẳng, suy hô hấp hay gặp và liên quan đến tiên lượng xa
• Ø Tổn thương Xquang phổi đa dạng, tồn tại dai dặng (4 tuần), mất chậm

Bệnh cảnh giống nhiễm vi khuẩn

• Ø Sốt cao, vẻ nhiễm trùng – nhiễm độc
• Ø Tổn thương Xquang phổi: đông đặc, hoại tử, tràn dịch
• Ø Phản ứng viêm không đặc hiệu tăng cao

Khác: Không đáp ứng với kháng sinh

Có thể tổn thương các cơ quan khác: tim mạch, thần kinh, gan, thận

Việc chẩn đoán Adenovirus dựa vào xét nghiệm bệnh phẩm dịch đờm hầu họng bằng phương pháp Realtime PCR. Tỷ lệ tử vong và biến chứng, di chứng cao. Thời gian nằm viện thường kéo dài. Bệnh nhi cần được chăm sóc chu đáo, kỹ càng, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.