Vai trò của chẩn đoán hình ảnh trong cấp cứu viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa – một đoạn ruột nhỏ ở bên phải bụng dưới – bị viêm nhiễm cấp tính. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau bụng cấp và cần can thiệp ngoại khoa (mổ) kịp thời. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng lúc, ruột thừa có thể vỡ ra, gây viêm phúc mạc (viêm màng bụng) hoặc áp xe ổ bụng, đe dọa đến tính mạng.
Triệu chứng thường gặp
Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo sớm viêm ruột thừa, bệnh nhân và người nhà nên đặc biệt lưu ý:
- Đau bụng vùng hố chậu phải (bên bụng dưới bên phải): lúc đầu có thể đau lâm râm quanh rốn, sau đó lan dần xuống bụng dưới bên phải.
- Buồn nôn hoặc nôn.
- Sốt nhẹ.
- Chán ăn, mệt mỏi.
- Tiêu chảy hoặc táo bón (không điển hình, nhưng đôi khi xuất hiện).
- Khi ấn vào vùng bụng dưới bên phải có cảm giác đau nhói (dấu hiệu Blumberg dương tính).

Lưu ý: Ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, triệu chứng có thể không điển hình nên dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Tại sao cần chẩn đoán hình ảnh?
Việc khám lâm sàng nhiều khi chưa đủ để bác sĩ khẳng định chắc chắn có phải viêm ruột thừa hay không. Lúc này, chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò rất quan trọng, giúp xác định tình trạng ruột thừa và hỗ trợ quyết định điều trị phù hợp.
>> Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh trong viêm ruột thừa
1. Siêu âm bụng
- Đây là phương pháp thường được chỉ định đầu tiên, đặc biệt ở trẻ em và phụ nữ mang thai.
- Siêu âm có thể phát hiện ruột thừa bị viêm, sưng to, có dịch quanh ruột thừa hoặc dấu hiệu áp xe.
- Ưu điểm: Nhanh, không đau, không tia xạ, chi phí thấp.
2. Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) ổ bụng
- Trong các trường hợp siêu âm không rõ ràng, hoặc bệnh nhân có biểu hiện không điển hình, bác sĩ có thể chỉ định chụp CT bụng.
- CT giúp quan sát rõ hình ảnh ruột thừa, phát hiện sớm biến chứng như: thủng ruột thừa, ổ mủ, viêm phúc mạc...
- Ưu điểm: Độ chính xác cao, đánh giá toàn bộ ổ bụng.
- Nhược điểm: Có sử dụng tia X và trong một số trường hợp cần tiêm thuốc cản quang (được cân nhắc kỹ lưỡng với bệnh nhân dị ứng hoặc suy thận).
Điều trị viêm ruột thừa như thế nào?
- Phẫu thuật cắt ruột thừa là phương pháp điều trị chính.
- Với viêm ruột thừa chưa biến chứng, phẫu thuật thường nhanh chóng, ít xâm lấn, hồi phục sớm.
- Trong trường hợp ruột thừa đã vỡ, điều trị sẽ phức tạp hơn, cần rửa ổ bụng, đặt dẫn lưu, dùng kháng sinh kéo dài...
Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm
Phát hiện viêm ruột thừa sớm giúp:
- Tránh nguy cơ vỡ ruột thừa gây nhiễm trùng ổ bụng nặng.
- Giảm nguy cơ biến chứng sau mổ.
- Rút ngắn thời gian nằm viện, giảm chi phí điều trị.
- Tránh ảnh hưởng sức khỏe lâu dài, đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền.
Khi nào cần đi khám ngay?
Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng đau bụng bất thường, đặc biệt là đau vùng bụng dưới bên phải, không nên tự uống thuốc giảm đau hay trì hoãn việc đi khám. Việc dùng thuốc sai cách có thể làm lu mờ triệu chứng, khiến việc chẩn đoán khó khăn hơn.
Viêm ruột thừa cấp là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp nhưng nguy hiểm nếu chậm trễ. Bệnh nhân và người nhà cần nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo, và chủ động đi khám tại các cơ sở y tế uy tín.
Chẩn đoán hình ảnh – đặc biệt là siêu âm và CT scan bụng – đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và chính xác viêm ruột thừa, từ đó giúp điều trị hiệu quả và bảo vệ tính mạng người bệnh.