Ngộ độc khí CO: Kẻ sát nhân vô hình và cách phòng tránh

Khí Carbon Monoxide (gọi tắt là Khí CO) là một loại khí cực độc được sinh ra khi chúng ta đốt cháy không hết các vật liệu có chứa carbon, ví dụ như than, củi, xăng, dầu, hay khí gas.

Điều đáng sợ nhất là khí CO không có màu, không có mùi, và cũng không có vị. Chính vì thế, nó được mệnh danh là "kẻ sát nhân thầm lặng" vì chúng ta không hề biết mình đang hít phải nó.

Khí CO "Giết" Chúng Ta Như Thế Nào?

Khi bạn hít phải CO, nó sẽ bám chặt vào hồng cầu (chất mang oxy trong máu) và ngăn cản máu mang oxy đi nuôi cơ thể, đặc biệt là não và tim, làm các tế bào thiếu oxy và chết dần. Nếu không được cấp cứu kịp thời, ngộ độc CO có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng thần kinh nặng nề. Đối tượng dễ bị tổn thương nhất chính là trẻ nhỏ và thai nhi.

Các Tình Huống Dễ Gây Ngộ Độc Thường Gặp

Ngộ độc CO thường xảy ra trong môi trường kín, thiếu khí trời. Các tình huống điển hình tại Việt Nam bao gồm:

- Đốt Than Sưởi Ấm/Nấu Nướng Trong Nhà Kín: Đốt than củi, than tổ ong, củi gỗ để sưởi ấm, nấu ăn hoặc đun nước trong phòng ngủ, nhà tắm hoặc phòng khách đóng kín cửa.

- Sử Dụng Thiết Bị Chạy Xăng/Dầu: Chạy máy phát điện hoặc để xe máy, ô tô nổ máy trong gara kín, tầng hầm, hoặc phòng có thông gió kém.

- Bình Nóng Lạnh Gas Trong Nhà Tắm: Sử dụng bình nóng lạnh chạy bằng gas trong phòng tắm nhỏ, kín.

- Tai Nạn Cháy: Trong các vụ hỏa hoạn nhà cửa, khu vực kín, cả nạn nhân và người cứu hộ đều có nguy cơ ngộ độc khói có CO.

Dấu Hiệu Cảnh Báo Sớm

Ngộ độc CO rất dễ nhầm lẫn với cảm cúm, ngộ độc thực phẩm hoặc mệt mỏi thông thường. Điều quan trọng là phải nhận ra hoàn cảnh xảy ra (thường là nhiều người trong nhà cùng bị ốm sau khi sưởi than hoặc bật máy phát điện).

Có thể phân mức độ ngộ độc thành 2 loại:

- Nhẹ (dễ nhầm với cảm cúm): Dấu hiệu nhận biết là đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nhôn, mắt nhìn mờ.

- Nặng: Có biểu hiện lẫn lộn, hôn mê (bất tỉnh), suy giảm chức năng tim và não. Nếu nạn nhân có dấu hiệu bất tỉnh (hôn mê) và không được phát hiện kịp thời, tình trạng này thường gây tổn thương nặng nề cho não và cơ tim, và dẫn tới tình huống xấu nhất là tử vong.