Các bệnh lý tai mũi họng thường gặp ở trẻ em
Bệnh tai mũi họng là khởi đầu của nhiều bệnh, nhiều người cho rằng bệnh tai mũi họng ở trẻ em là những bệnh lý bình thường và đôi khi còn chủ quan, không cần điều trị cũng tự khỏi do đó sẽ dẫn đến những hệ quả khôn lường. Để có thêm những kiến thức chăm sóc cho bé yêu, hãy cùng tìm hiểu các bệnh lý tai mũi họng thường gặp nhất ở trẻ em thông qua bài viết dưới đây.
Vì cấu tạo giải phẫu của Tai – Mũi – Họng là các hốc tự nhiên thông với nhau và thông với bên ngoài, do đó bệnh tai mũi họng còn ảnh hưởng đến các cơ quan khác của cơ thể. Khi bị viêm họng sẽ gây nên viêm mũi, viêm thanh quản, viêm tai; viêm họng – mũi lại thường là nguyên nhân gây viêm xoang. Dưới đây là một số bệnh lý tai mũi họng thường gặp ở trẻ em:
Viêm tai giữa
Viêm tai giữa thường được gây ra do nhiễm các tác nhân gây bệnh do virus, vi khuẩn hay nấm. Vi khuẩn gây bệnh thường gặp nhất là Streptococcus pneumoniae. Những trường hợp khác bao gồm: Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenza và Moraxella catarrhalis.
Các loại virus như virus hợp bào hô hấp (RSV) và những loại gây ra cảm lạnh thông thường cũng có thể dẫn đến viêm tai giữa bằng cách làm tổn hại đến hệ thống phòng thủ bình thường của các tế bào biểu mô đường hô hấp trên.
Ở trẻ em, vì cấu tạo vòi nhĩ ngắn, hẹp và hơi nằm ngang so với người lớn sẽ là nguyên nhân dễ dẫn đến Viêm tai giữa. Vòi nhĩ (Eustachian tube) nối liền tai giữa với vòm họng, nó giúp dẫn lưu dịch tiết trong hòm nhĩ về họng. Nếu vòi nhĩ bị tắc, dịch nhầy bị ứ đọng trong tai giữa và gây nên viêm tai giữa. Nếu trẻ bị viêm tai giữa cấp không được điều trị và theo dõi tốt sẽ dẫn đến Viêm tai mãn tính, Viêm tai xương chũm mãn tính.
Viêm tai giữa ở trẻ còn do nguyên nhân sau khi mắc các bệnh nhiễm trùng lây như cúm, sởi hoặc do chấn thương áp lực,…
Viêm họng
Do sức đề kháng ở trẻ em còn yếu, khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh chưa cao sẽ khiến trẻ dễ mắc viêm họng. Viêm họng ở trẻ thường gặp bao gồm:
- Viêm họng cấp tính: Tình trạng bệnh được cải thiện sau vài ngày và bắt đầu thuyên giảm rõ rệt sau 7 – 10 ngày.
- Viêm họng mãn tính (Viêm họng hạt, Viêm họng mủ): Bệnh kéo dài không khỏi, có xu hướng tái phát nhiều lần.
Viêm họng cấp là viêm toàn bộ lớp niêm mạc phủ bề mặt họng. Nguyên nhân viêm họng cấp thường là virus hoặc vi khuẩn và thường tự hết sau 5 – 7 ở trẻ lớn, 1 – 2 tuần ở trẻ nhỏ mà hiếm khi để lại biến chứng. Virus có thể là nguyên nhân gây ra viêm họng cấp hoặc viêm hô hấp trên, chẳng hạn như bệnh cảm lạnh thông thường, viêm họng gây ra bởi virus thì không cần điều trị bằng kháng sinh, bệnh sẽ tự khỏi, bố mẹ chỉ cần cho trẻ nghỉ ngơi, súc họng, giảm sốt, giảm đau.
Viêm họng mãn tính là viêm lan tỏa ở họng, rất hay gặp và thường phối hợp với các bệnh viêm mũi, viêm xoang mãn tính hay đôi khi với viêm thanh, khí phế quản mãn tính.
Viêm mũi xoang
Viêm mũi xoang là tình trạng viêm niêm mạc mũi và các xoang cạnh mũi, gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm vi khuẩn, virus, dị ứng, nấm,… Bệnh thường hay gặp ở trẻ em dưới 6 tuổi. Tùy theo thời giân diễn biến của bệnh, viêm mũi xoang được chia làm 3 thể:
- Viêm mũi xoang cấp tính kéo dài dưới 4 tuần
- Viêm mũi xoang bán cấp kéo dài từ 4 – 8 tuần
- Viêm mũi xoang mãn tính kéo dài ít nhất từ 8 – 12 tuần (bất chấp việc điều trị).
Bệnh thường gặp ở trẻ bị viêm mũi dị ứng, viêm VA, viêm amidan. Trẻ em có thể trạng gầy yếu, suy dinh dưỡng, hay sốt vặt, có cơ địa dị ứng, thường mắc bệnh viêm đường hô hấp trên mà điều trị không khỏi sẽ dẫn đến viêm mũi xoang.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ (Sleep apnea)
Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một bệnh lý thường gặp hiện nay, có khả năng gây nguy hiểm và cả những biến chứng tử vong. Tuy nhiên, hội chứng này lại thường không được chẩn đoán, hầu hết bệnh nhân đều không biết mình đang bệnh vì hiện tượng ngưng thở chỉ xảy ra trong lúc ngủ.
Hầu hết bệnh nhân của hội chứng ngưng thở khi ngủ đi khám bệnh vì các triệu chứng thông thường như nhức đầu, mệt mỏi,… Nếu các bác sĩ không phải là những chuyên gia về giấc ngủ, thường ít nghĩ đến và không phát hiện được. Khi trẻ bị bệnh, các triệu chứng thường gặp nhất là khò khè, ngáy to, có cơn ngưng thở, bứt rứt, bồn chồng, thức giấc thường xuyên trong giấc ngủ. Một số trẻ có triệu chứng ác mộng hoặc đái dầm. Ban ngày trẻ thường có triệu chứng buồn ngủ, tăng hoạt động quá mức. Trẻ thường hay có bệnh lý đi kèm như béo phì hoặc chậm lớn, suy dinh dưỡng.
Viêm amidan
Amidan là nơi dễ viêm ở trẻ em. Nếu không điều trị sớm sẽ gây biến chứng tại chỗ như áp xe quanh amidna hay biến chứng xa như thấp tim, viêm cầu thận cấp, thấp khớp cấu, hoặc biến chứng toàn thân như nhiễm trùng huyết. Bệnh dễ phát hiện và dễ điều trị.
Biểu hiện lâm sàng thường sốt cao, nuốt đau, nuốt đau nhói lên tai, ăn uống khó khăn.
Rối loạn giọng nói
Rối loạn giọng nói là chứng bệnh khó phát ra âm thanh. Một vài thuật ngữ khác có thể mô tả sự thay thay đổi giọng nói như: Giọng thì thào, giọng thô ráp, giọng khàn đặc, giọng yếu ớt, giọng đứt hơi.
Khàn tiếng là triệu chứng biểu hiện của sự suy yếu hay rối loạn giọng nói. Bất kỳ người bệnh bị khàn tiếng kéo dài hơn 3 tuần cần phải nội soi thanh quản tìm nguyên nhân để phát hiện các tổn thương dây thanh.
Viêm mũi xoang dị ứng
Viêm mũi xoang dị ứng là tình trạng viêm niêm mạc mũi – xoang biểu hiện bằng các triệu chứng hắt hơi, ngạt, ngứa và chảy mũi, qua trung gian kháng thể và xảy ra do tiếp xúc với dị nguyên trong không khí, viêm mũi xoang dị ứng có hai loại:
- Viêm mũi xoang dị ứng theo mùa: Chủ yếu do phấn hoa và bào tử
- Viêm mũi xoang dị ứng quanh năm: Thường gặp do bụi, không khí ô nhiễm ở nơi sinh hoạt.
Khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, chuyên nghiệp sẽ là điểm đến an tâm cho bố mẹ khi lựa chọn cơ sở y tế để khám và điều trị cho trẻ.
Nguồn: S.T