Hướng dẫn sử dụng một số thuốc điều trị bệnh đau dạ dày

Đau dạ dày là một trong những căn bệnh thường gặp trong cuộc sống hiện nay. Bệnh lý này trở nên phổ biến và rất đáng lo ngại do tỷ lệ trẻ em mắc phải ngày càng tăng cao. Chúng gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày tương đối lớn. Hơn hết, đây cũng chính là một trong những nguyên nhân khiến cho sức khỏe và cơ thể của trẻ em bị suy nhược, khiến các bậc cha mẹ vô cùng lo lắng. Có nhiều phương pháp để cải thiện triệu chứng, tuy nhiên để điều trị đạt được hiệu quả cao, người bệnh cần tuân thủ nghiêm chỉnh các hướng dẫn sử dụng của thuốc giảm đau dạ dày. Chia theo từng nhóm cụ thể như sau:

1. Thuốc ức chế bơm proton (PPIs)

Thuốc ức chế bơm proton (PPIs) được sử dụng để ngăn ngừa chứng ợ nóng, đau dạ dày khi xảy ra thường xuyên, thường là trên 2 lần một tuần. Cơ chế hoạt động của thuốc ức chế axit là bằng cách ngăn chặn các vị trí sản xuất axit trong tế bào thành của dạ dày. Các ức chế bơm proton hiện đang được dùng bao gồm: omeprazole (Prilosec, Prilosec OTC, Zegerid), lansoprazole (Prevacid), pantoprazole (Protonix), rabeprazole (Aciphex), esomeprazole (Nexium), dexlansoprazole (Dexilant).

Để đạt hiệu quả cao, cần dùng thuốc ức chế bơm proton mỗi ngày một đến hai lần khi bụng đói. Thông thường, sẽ uống thuốc vào mỗi buổi sáng, 30-60 phút trước khi ăn sáng, để kiểm soát axit dạ dày trong ngày.

2. Thuốc kháng axit (antacids)

Thuốc kháng axit (antacids) là thuốc trung hòa axit dạ dày để giảm chứng ợ nóng, đau dạ dày, khó tiêu do dư axit. Một số thuốc kháng axit cũng chứa simethicon, một thành phần giúp cơ thể giảm bớt triệu chứng đầy hơi. Ví dụ về thuốc kháng axit bao gồm: Alka-Seltzer, Magnesia, Alternagel, Amphojel, Gelusil, Maalox, Mylanta, Rolaids, Pepto-Bismol...

Thuốc kháng axit phải dùng chính xác theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc theo nhãn gói. Nếu sử dụng dạng thuốc viên, hãy nhai chúng thật kỹ trước khi nuốt để giảm đau nhanh hơn. Tuyệt đối không dùng quá liều hoặc lạm dụng thuốc kháng axit vì có thể gây ra các tác dụng phụ của thuốc bao gồm táo bón, tiêu chảy do rối loạn nhu động ruột và co thắt dạ dày. Ngoài ra, không dùng thuốc kháng axit nếu bị bệnh thận mãn tính.

3. Thuốc ức chế thụ thể H2

Thuốc ức chế thụ thể H2 là một nhóm thuốc có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng gây ra dư thừa axit trong dạ dày. Mặc dù chúng không có tác dụng nhanh như thuốc kháng axit, nhưng tác dụng của chúng tồn tại lâu hơn. Các thuốc phổ biến thuộc nhóm này bao gồm nizatidine (Axid), famotidine (Pepcid, Pepcid AC), cimetidine (Tagamet, Tagamet HB), ranitidine (Zantac).

Thuốc ức chế thụ thể H2 được sử dụng phổ biến nhất để điều trị đau dạ dày do viêm dạ dày hoặc cả loét dạ dày - tá tràng. Bên cạnh đó, thuốc ức chế thụ thể H2 cũng được sử dụng để làm giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản với các triệu chứng của kích ứng thực quản chẳng hạn như ợ nóng, buồn nôn hoặc khó nuốt.

Bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng axit và thuốc chẹn H2 cùng nhau với thời gian ngắn nhằm đạt hiệu quả giảm các cơn đau dạ dày. Đồng thời, nên dùng thuốc trước bữa ăn đầu tiên trong ngày. Trong một số trường hợp, cũng có thể uống trước bữa ăn tối vì phải mất 30 đến 90 phút để các loại thuốc này hoạt động. Tuy vậy, những lợi ích sẽ kéo dài vài giờ hay các triệu chứng có thể cải thiện đến 24 giờ sau khi dùng thuốc.

4. Các thuốc giảm đau dạ dày khác

4.1. Sucralfate

Sucralfate được sử dụng để điều trị và ngăn ngừa tình trạng viêm loét trong ruột nhờ vào cơ chế tạo thành một lớp phủ trên vết loét, bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi bị tổn thương thêm. Điều này giúp vết loét sẽ mau lành hơn.

Cần uống thuốc thường 2 đến 4 lần mỗi ngày, khi bụng đói ít nhất 1 giờ trước bữa ăn và cùng một thời điểm mỗi ngày. Điều quan trọng là tiếp tục dùng thuốc này ngay cả khi không cảm thấy đau loét vì có thể mất 4 đến 8 tuần để vết loét lành hoàn toàn. Thuốc kháng axit có thể được sử dụng với thuốc này, nhưng chúng nên được dùng ít nhất 30 phút trước hoặc sau sucralfate.

4.2. Bismuth

Bismuth được sử dụng để điều trị đau dạ dày, ợ nóng và buồn nôn thường xuyên, nhất là khi nguyên nhân do nhiễm trùng một loại vi khuẩn nhất định (Helicobacter pylori). Theo đó, không sử dụng thuốc này để tự điều trị đau loét dạ dày đơn thuần.

Chỉ được dùng bismuth theo chỉ dẫn của bác sĩ. Liều lượng được dựa trên tuổi, tình trạng bệnh lý và đáp ứng với điều trị. Không tăng liều hoặc dùng thuốc này thường xuyên hơn so với chỉ dẫn do có thể làm thay đổi màu sắc phân và lưỡi nên dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác. Ngoài ra, dùng quá liều bismuth có thể khiến bạn bị nôn ói, tiêu chảy kéo dài và đôi khi dẫn đến mất nước nghiêm trọng hay tổn thương trên thính lực.

5. Thuốc kháng sinh để tiêu diệt H. pylori

H. pylori là một tác nhân gây viêm loét dạ dày – tá tràng. Với những cơ chế bệnh sinh đặc biệt, vi trùng này có khả năng tồn tại trong môi trường axit dạ dày và gây bệnh. Theo đó, việc điều trị giảm đau dạ dày sẽ chỉ là điều trị triệu chứng đơn thuần nếu không có sự tham gia của các nhóm thuốc kháng sinh để tiêu diệt H. pylori.

Các thuốc kháng sinh dùng trong phác đồ diệt H. pylori phải được phối hợp nhiều nhóm như clarithromycin (Biaxin) và amoxicillin (Amoxil, Augmentin) hoặc metronidazole (Flagyl) để đảm bảo tiêu diệt vi khuẩn. Cần chắc chắn dùng thuốc kháng sinh đầy đủ, tuân thủ đúng liều lượng là thường trong 14 ngày nhằm giảm khả năng tái phát và đề kháng.

Tóm lại, các cơn đau của dạ dày có thể kiểm soát được với các nhóm thuốc kể trên khi được dùng đúng cách. Đôi khi việc phối hợp các nhóm thuốc với nhau là cần thiết nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu. Quan trọng nhất là các bậc cha mẹ phải tuân thủ các chỉ định của bác sĩ, cho trẻ uống thuốc đều đặn, đúng hướng dẫn.

Ngoài ra có một số điều chú ý nên làm và nên tránh như sau:

Những điều nên làm:

Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng
Nên ăn nhiều bữa nhỏ
Nên ăn đúng giờ, không để quá đói hoặc ăn quá no
Nên ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, ít chất mỡ, ít chất kích thích (chocolate…)
Dùng thuốc đầy đủ theo hướng dẫn của Bác sỹ
Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng lo âu
Tái khám đúng hẹn

Những điều nên tránh:

Không ăn bữa cuối trong ngày gần giấc ngủ (cách giờ đi ngủ > 3 giờ)
Không ăn thức ăn quá chua, quá cay, quá nóng, quá nhiều gia vị
Tránh cho trẻ uống cà phê, trà, nước uống có ga, nước ngọt, nước tăng lực
Tránh các thuốc ảnh hưởng đến dạ dày (phải báo cho Bác sỹ điều trị trước khi sử dụng các thuốc khác uống kèm đơn thuốc dạ dày)
Không tự ngưng điều trị ngay cả khi trẻ cảm thấy đỡ nhiều.

Khoa Dược – Bv Sản Nhi Nghệ An.

Các tin liên quan